فرش بافی و تابلو فرش از جمله هنرهای اصیل و ارزشمند ایرانی است که قدمتی بس طولانی در ایران دارد.
بی تردید فرش بافی یکی از هنرهای ملی و تابلو فرش از برجسته ترین میراث فرهنگی کشور است که ابعاد اقتصادی نیز دارد.
حفظ و حراست آن یک وظیفه ملی به عهده ی تمامی مردم ایران می باشد.
در ابتدا فرش بافی بین قبایل چادر نشین ظاهر گردید.
در دوره ی صفوی به خاطر کارگاه های فرش بافی که در نقاط مختلف ایران به وجود آمده بود
و بازرسان نیز از کارگاه ها نظارت می کردند به نقطه ی اوج خود رسیده بود.
هنرهایی نظیر سبد بافی، نمد بافی، زیلو بافی، جاجیم بافی و گلیم بافی همه همه مقدمه‌ای بر پیدایش هنر فرش بافی بوده است.
فرش ها در ابتدا دارای نقش های ساده و ابتدایی بودند که به صورت ذهنی بافته می شدند.
در ابتدا محققان مهد فرش بافی را در مصر میدانستند
اما با پیدایش اولین فرش در کوه های سیبری به نام فرش پازیریک آن نظریه باطل گردید.
مهد فرش بافی از سواحل رود نیل و دجله و فرات به آسیای مرکزی آمد و ثابت شد که مهد هنر فرش بافی در ایران بوده است.
مواد اولیه فرش پشم،ابریشم،پنبه و همچنین از انواع نخ چله که شامل پنبه ای،ابریشمی و پشمی می باشد استفاده می شود.از انواع دار قالی می توان به دارافقی و دار عمودی اشاره کرد و ابزارهایی مثل قلاب،شانه،قیچی . کاردک برای قالی بافی مورد نیاز می باشد.نحوه بافت قالی این روزها در منطقه ایلام به صورت ترکی بافت بوده است.
از انواع نقش های قالی می توان به مربعی،نیمی و تمام یا سراسری نیز اشاره کرد.
انواع نقش قالی کردی می توان به نقش حوضی،نقش گل هشت پر،نقش خراسانی،نقش بئته سه گل،نقش گل شطزنجی و نقش بوته جوجه اشاره داشت.
نقش حوضی از رایج ترین نقش فرش میباشد که پانصد سال قدمت دارد.
قدیمی ترین نقش در قالی های عشایر که بیش از هزاروچهارصد سال قدمت دارد نقش گل هشت پر می باشد.
نقش خراسانی از جمله برجسته ترین نقش های فرش بافی در ایران می باشد که از یک لوزی میانی که هر ضلع آن دارای سه نگاره قلاب مانند است،تشکیل شده است.
نقش بته جوجه درواقع همان واژه جاجیم است که به صورت جاجم خوانده می شود.